Ulusal Fındık Konseyi Başkanı Cem Şenocak, 2025 mahsulü fındık alım fiyatları ve rekolte beklentileriyle ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Şenocak, bu yıl özellikle yüksek rakımlı bölgelerde fındığın ciddi zarar gördüğünü belirterek, üreticinin zor bir hasat dönemi geçirdiğini ifade etti.
Don, kuraklık ve zararlılar rekolteyi vurdu
Nisan ayında yaşanan don olayının özellikle 500 metre rakım üzerindeki alanlarda ciddi hasara yol açtığını belirten Şenocak, Ordu’nun yüksek ilçelerinde zararın yüzde 100’e kadar ulaştığını söyledi. Ayrıca, kokarca zararlısının da etkisini bu yıl sürdüreceğine dikkat çekti. Temmuz ayında yaşanan aşırı sıcakların da fındık üzerinde olumsuz etkiler yarattığını vurgulayan Şenocak, "Tüm bu zararların boyutu, ürün çuvala girdiğinde net olarak ortaya çıkacak" dedi.
“Rekolte normalin çok altında”
Rekolte konusunda yapılan spekülatif açıklamalara da değinen Şenocak, "Rekolte tahmini için henüz erken. Ancak normal yılların oldukça altında bir üretimle karşı karşıyayız" ifadelerini kullandı. Bu nedenle serbest piyasanın TMO alım fiyatlarının üzerine çıktığını ve fiyatların yükselmeye devam edeceğini belirtti.
Yüksek kesimlerde göç riski artıyor
Şenocak, özellikle yüksek kesimlerde yaşayan üreticilerin geçim sıkıntısı nedeniyle göç etme riskiyle karşı karşıya olduğunu söyledi. "Miras yoluyla bölünmüş, makinalı tarımın mümkün olmadığı meyilli arazilerde üretici artık bahçesine küsmüş durumda" diyen Şenocak, bu durumun sadece tarımı değil, şehirlerin yükünü de artıracağını ifade etti.
“Fındık üreticisi üçe ayrılmalı”
Cem Şenocak, çözüm için fındık üreticisinin üç gruba ayrılması gerektiğini belirtti:
- Meyilli arazi üreticisi: Doğu Karadeniz’de, makinalı tarım yapamayan, geçimini sağlamakta zorlanan üretici.
- Düz ova üreticisi: Son yıllarda fındık üretimine yönelen, yüksek gelir elde eden verimli arazi üreticisi.
- Yabancı üreticiler: Özellikle Şili gibi ülkelerde üretim yapıp dünya pazar payını hızla artıran üreticiler.
“Alan bazlı destek modeli yeniden düzenlenmeli”
Ulusal Fındık Konseyi Başkanı, 2009 yılında başlatılan alan bazlı destekleme modelinin revize edilmesi gerektiğini söyledi. Şenocak, “Bu model geliştirilirse, hem üretici tekrar bahçesine döner hem de Türkiye’nin dünya pazarındaki payı yeniden artar” dedi.
“Dünya liderliğini kaybediyoruz”
Şenocak, Türkiye’nin fındık üretiminde geçmişte %80’in üzerinde olan dünya pazar payının, 2024 itibariyle %60’ların altına gerilediğini hatırlattı. Gerekli önlemler alınmazsa, Türkiye’nin fındıkta liderliği tamamen kaybetme riskiyle karşı karşıya kalacağını vurguladı.